Stres to naturalna reakcja organizmu na sytuacje wymagające wysiłku lub dostosowania się do zmian. W umiarkowanych ilościach mobilizuje do działania, pomaga w koncentracji i dodaje energii. Problem pojawia się wtedy, gdy stres staje się przewlekły – trwa tygodniami lub miesiącami, prowadząc do wyczerpania organizmu i problemów zdrowotnych.
 

W sytuacji stresowej ciało uruchamia tzw. reakcję „walcz lub uciekaj”. Nadnercza wydzielają adrenalinę i kortyzol – hormony, które przyspieszają tętno, zwiększają ciśnienie i dostarczają energii mięśniom. Krótkotrwały stres pomaga przetrwać trudne chwile, ale gdy utrzymuje się zbyt długo, zaburza równowagę całego organizmu.
 

Stałe napięcie emocjonalne prowadzi do wielu dolegliwości fizycznych i psychicznych. Najczęstsze z nich to:

• bóle głowy, karku i pleców, 
• problemy z trawieniem (nadkwasota, biegunki, zespół jelita drażliwego), 
• podwyższone ciśnienie tętnicze, 
• spadek odporności i częste infekcje, 
• zaburzenia snu, rozdrażnienie, zmęczenie, 
• obniżony nastrój, a nawet depresja. 

Kortyzol, który w sytuacjach stresowych powinien działać krótkotrwale, przy przewlekłym napięciu utrzymuje się w organizmie zbyt długo. Osłabia układ odpornościowy, zwiększa apetyt, sprzyja odkładaniu tłuszczu w okolicy brzucha i przyspiesza proces starzenia się komórek.
 

Nie bez powodu mówi się, że „ciało pamięta emocje”. Kiedy odczuwamy gniew, lęk lub smutek, mięśnie się napinają, oddech staje się płytszy, a układ trawienny spowalnia. Długotrwałe tłumienie emocji może prowadzić do tzw. somatyzacji – czyli fizycznych objawów stresu, takich jak ból brzucha, uczucie ucisku w klatce piersiowej czy zawroty głowy.
 

Nie da się całkowicie uniknąć stresu, ale można nauczyć się go kontrolować. Pomagają w tym:

• regularny ruch – sport obniża poziom kortyzolu i poprawia nastrój, 
• techniki relaksacyjne – medytacja, oddechy, joga, muzyka, 
• zdrowy sen – minimum 7 godzin dziennie, 
• rozmowa z bliskimi – wsparcie emocjonalne łagodzi napięcie, 
• odpowiednia dieta – bogata w magnez, witaminy z grupy B i omega-3. 

Warto też ograniczyć używki – alkohol, papierosy i nadmiar kofeiny tylko chwilowo łagodzą napięcie, ale z czasem pogłębiają jego skutki.
 

Jeśli objawy stresu utrzymują się długo, wpływają na sen, relacje i codzienne funkcjonowanie, warto porozmawiać z lekarzem lub psychologiem. Specjalista pomoże dobrać odpowiednią terapię lub nauczyć technik radzenia sobie z napięciem.
 

Stres jest nieodłączną częścią życia, ale to, jak na niego reagujemy, ma ogromny wpływ na zdrowie. Świadome radzenie sobie ze stresem – poprzez ruch, odpoczynek i wsparcie emocjonalne – pozwala zachować równowagę i chroni przed chorobami. Ciało i umysł to jedność, dlatego dbając o emocje, dbamy też o zdrowie fizyczne.